İstanbul, Türkiye'nin en büyük ve en kalabalık şehri olarak, toplu taşıma sistemiyle milyonlarca insanın günlük hayatının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Her yıl olduğu gibi, 2023 yılında da İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) toplu taşıma ücretlerinde artış yapma kararı aldı. Bu kapsamda otobüs, metro, metrobüs, Marmaray, tramvay ve vapur hatlarında yeni fiyatlar devreye girdi. Peki, bu zamlar ne kadar, toplu taşıma kullanıcısını nasıl etkileyecek? İşte detaylar:
2023 yılı itibarıyla, İstanbul’da otobüs, metro ve diğer toplu taşıma araçlarının bilet fiyatlarında %20 oranında bir artış yapıldı. Örneğin, İstanbulkart ile yapılan tek yönlü otobüs ve metro yolculuğu için ödenecek ücret 15,00 TL'den 18,00 TL’ye yükseldi. Metrobüs yolculuk fiyatları da benzer şekilde değişerek 15,00 TL'den 18,00 TL’ye çıkarıldı. Ayrıca, Tramvay ve diğer raylı sistemlerde de benzer bir fiyat artışı yaşandı. Marmaray’da da yolcu tarifesi değişikliği yaşandı ve bilet fiyatları 20,00 TL’ye çıktı.
Bu zamların ardında yatan nedenler, şehirdeki enflasyon oranları, enerji maliyetleri ve bakım masrafları gibi ekonomik faktörler. İstanbul'da toplu taşıma sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak adına, bu fiyat ayarlamalarının kaçınılmaz olduğu ifade edildi. Ancak, toplu taşıma kullanıcıları, özellikle geniş bir kesim için bu zamların yükü ağır bir şekilde hissedileceği görüşünde birleşiyor. Eğitim, sağlık, iş gibi çeşitli alanlarda çalışan, öğrencilik hayatını sürdüren ya da günlük işlerine gitmek için toplu taşıma kullanan birçok kişi için ek bir mali yük oluşturmuş durumda.
Yeni fiyatlandırmalara karşı toplumsal tepkiler de artmaya başladı. İstanbul'da yaşayan bazı vatandaşlar, zamların peş peşe gelmesinin yanı sıra, toplu taşıma sistemlerindeki hizmet kalitesinin bu kadar artışa rağmen düşük kaldığını savunuyor. Kullanıcılar, zamların yanında, sefer sıklıkları, temizlik ve konfor gibi unsurlarında iyileştirilmesini talep ediyor. Örneğin, özellikle sabah ve akşam saatlerinde işe gidiş-gelişlerde yaşanan yoğunluğu azaltmak için daha fazla sefer düzenlenmesi gerektiği ifade ediliyor.
Yusuf Demir, 34 yaşında bir İstanbullu, "Her yıl toplu taşıma fiyatlarına zam yapılıyor, ama hizmet standartları artmıyor. Daha fazla sefer olmalı ve sefer saatleri gözden geçirilmeli." diyor. Aynı şekilde, Ahmet Yıldırım, emekli bir vatandaş olarak "Yıllık emekli maaşımın neredeyse tamamı ulaşım için gidiyor. Bu zamlar beni gerçekten zor durumda bırakıyor." şeklinde görüş belirtiyor.
Toplu taşıma geçim sıkıntısı çeken öğrenciler ve işçi kesim, zamlarla birlikte daha fazla alternatif arayışına girmeye başladı. Bazı vatandaşlar, daha uzun mesafeli yürümeyi, bisiklete binmeyi veya özel araç kullanmayı düşünmeye başladığını belirtiyor. Üstelik, özel araç kullanımı da trafik sıkışıklığı ve benzin fiyatlarının yükselmesi gibi ilave sorunlar doğurmakta.
Sonuç olarak, İstanbul'daki toplu taşıma ücretlerinde yapılan artışlar, hem bireyleri hem de şehri farklı şekillerde etkilemektedir. Kullanıcılar, daha iyi hizmet talep ederken İBB ve ulaşım otoritelerinin de bu konuda toplu taşıma sisteminin kalitesini artırma yönünde daha fazla çaba göstermesi bekleniyor. 2023 yılı, İstanbul'un toplu taşımada karşılaştığı zorlukların artış gösterdiği bir dönem olarak kaydedilirken, kullanıcıların beklentileri ve geri dönüşleri bu süreçte kritik önem taşıyor.
Yapılan bu zamların İstanbul halkına olan etkilerinin gözlemlenmesi ve hizmet standartlarının iyileştirilmesi, gelecekteki toplu taşıma politikalarının şekillenmesinde belirleyici bir nokta olacaktır. Toplu taşıma kullanıcıları, yerel yönetimlerin bu konuda verecekleri kararlara önemli bir şekilde katkıda bulunmakta. İstanbul gibi büyük bir şehirde toplu ulaşımın etkin bir şekilde işleyişi, hem ekonomik hem de sosyal anlamda büyük bir öneme sahiptir.